Antrenörlerin VAR’da itiraz hakkı olmalı mı? Futbolda yeni dönem mi başlıyor?

Futbolun son yıllardaki en büyük yeniliği olarak görülen Video Yardımcı Hakem (VAR) sistemi, 2018 Dünya Kupası’ndan bu yana oyunun ayrılmaz bir parçası haline geldi. Ancak futbolun hızını ve doğallığını etkilediği gerekçesiyle eleştirilen VAR, şimdi yepyeni bir tartışmanın odağında: Antrenörlerin itiraz hakkı olmalı mı?

U20 Dünya Kupası’nda test edildi

FIFA, U20 Dünya Kupası’nda ilk kez “Challenge” sistemini devreye aldı. Bu sistem, teknik direktörlere veya takım kaptanlarına tartışmalı pozisyonların yeniden incelenmesi için VAR’a başvuru hakkı tanıyor.

Her iki takımın teknik direktörüne biri mavi biri mor olmak üzere iki kart veriliyor. Antrenör, pozisyonun hemen ardından kartı kaldırarak dördüncü hakeme inceleme talebinde bulunabiliyor. Talep haklı çıkarsa, yani hakem kararı değişirse, antrenörün hakkı korunuyor. Ancak itiraz haksız bulunursa, o hakkı kaybediyor.

Sistemin yalnızca gol, penaltı veya doğrudan kırmızı kart gibi oyunun sonucunu doğrudan etkileyen kararlar için kullanılacağı açıklandı.

Adalet mi, oyunu yavaşlatmak mı?

VAR uygulaması zaten futbolun doğasını değiştiren bir sistem olarak tartışmalara neden olurken, Challenge modeli bu tartışmayı daha da derinleştirdi. Bir kesim, antrenörlere tanınan bu hakkın futbolda adalet duygusunu güçlendireceğini savunuyor. Hakemin veya VAR odasının gözden kaçırdığı bir pozisyonda, antrenörün direkt müdahale hakkı, “doğru kararın” verilmesine katkı sağlayabilir.

Ancak diğer bir kesim, bu sistemin futbolun tempo ve dinamizmini zedeleyeceği görüşünde. Antrenörlerin duygusal anlarda sık sık itiraz hakkına başvurması, oyunun akışını bozabilir. Ayrıca bu hak, “stratejik” amaçlarla da kullanılabilir — örneğin takımın nefes alması veya rakibin ritmini bozmak için.

Futbolun geleceğinde Challenge dönemi mi?

Teknolojinin spora entegrasyonu kaçınılmaz bir süreç. Basketbol, tenis ve voleybol gibi branşlarda uzun süredir uygulanan itiraz sistemleri, tartışmaları azaltmış durumda. Ancak futbolun yapısı gereği, sürekli akan bir oyun olması, bu sistemi uygulamayı çok daha karmaşık hale getiriyor.

FIFA, bu sistemi önce alt yaş kategorilerinde test ederek, verimliliğini ve etkilerini ölçmeyi planlıyor. Eğer olumlu sonuçlar alınırsa, Challenge sisteminin kısa sürede profesyonel futbola da entegre edilmesi mümkün.

Futbolun gelişen teknolojiyle birlikte daha “adil” bir oyun haline gelmesi hedeflenirken, asıl soru şu:
Bu sistem adaleti mi artıracak, yoksa futbolun ruhunu mu zedeleyecek?